Xogos diversos
Pedra, pedriña,
ben redondiña.
Tirulirulá,
tiruliruliña.
Sentados no chan en círculo as nenas e nenos participantes con cadansúa pedriña diante, pásanlle esta ao compañeiro ou compañeira da dereita ao tempo que se di o recitado. A continuación, seguindo o mesmo ritmo, cadaquén pasa a que acaban de deixarlle diante e así sucesivamente. É un xogo de colaboración moi divertido.
Veiga, Paco “O libro dos xogos…”
Pico, pico, mazarico,
¿quen che deu tan longo “pico”?
Deumo Deus e San Santiago
para picar o pan no agro
e piquei e repiquei,
cen milliños encontrei
e boteinos a moer
e os ratiños a comer
e agarrei un polo rabo
e boteino naquel cabo
e tamén agarrei outro
e boteino naquel souto
e vin de moita “prisa”
tocando a miña gaitiña
pero víronme os ladróns
e roubáronme os calzóns
M. Barrio – N. Rielo: “Escolma…
Á unha, sae a Lúa,
ás dúas, sae o Sol,
ás tres, ti ben o ves,
ás catro, non sei canto,
ás cinco, de viño branco faise tinto,
ás seis, cantan os reis,
ás sete, tira Pepe
e de sete para riba, tira Pepe tira,
ás oito, de pan de trigo faise biscoito,
ás nove, non casa a muller sen o home,
ás dez, non vai a cabra para o monte sen pés,
ás once, pasa o río por debaixo da ponte,
ás doce, non hai porco que non foce,
ás trece non hai crego que non rece,
ás catorce, ti retorce.
Meninheira, de Pontevedra
(Sinalando cada dedo)
Dedín, dedín,
do teu burriquín,
cando o rei
por aquí pasou,
todas as aves
convidou.
“Sólo” unha,
que quedou.
Chirlo mirlo,
vaite deitar,
ás portiñas
de San Xoán.
Cae a mesa,
cae a artesa,
cae o rei
coa súa grandeza.
Tece, tece, “ghavilán”
¿Cantas “barillas” ten un can?
(Escóndense “x” dedos sen que os vexa o outro e este ten que adiviñar. Se non acerta:)
Se dixeses “x”
nin perdias,
nin “ghanabas”,
nin tanta pena levabas
como debes de levar.
Dicudín, dicudán,
¿cantas “barillas” ten un can?
(Repítese a última parte)
Rosa de Cedeira
Potiquiña, poticar.
Este xogo sen pecar.
Este recitado acompaña o xogo do sarillo, que pertence ó grupo dos xogos de habilidade con pelouros ou coias. Participan como mínimo dúas persoas e máximo dez. Utilízanse catro coias. Primeiro lánzanse dúas ou tres coias ó aire e tentan collerse cunha man. Cóntanse as veces que se fai. O normal é facer 50 ou 100. Cando cae algunha coia pérdese. Despois xógáse ó sarillo, que consiste en que das catro coias só se lanza unha. Mentres esa coia permanece no aire, coa man que a vai recoller móvense as outras coias. É o momento en que se canta:”Potiquiña, poticar…” Unha coia hai que facela pasar entre os dedos da outra man, que fan unha especie de ponte. Outra hai que lanzala de maneira que toque o nariz, etc.
Mónica de Escornabois-Trasmiras-Ourense
Ás “escondas” dun “cencerro”
San Xoán tiraba la,
San Xoán tiraba la.
San Pedro “me” leva o demo
e máis triqui triqui tra
e máis triqui triqui tra.
É un xogo de rolda. Están as cativas e os cativos sentados en círculo, cadaquén cunha pedra. Mentres se canta ”Ás escondas dun cencerro/ San Xoán tiraba la /San Xoán tiraba la./ San Pedro me leva o demo” hai que pasar a pedra á dereita coa man dereita e coller a pedra da esquerda coa man esquerda. Cando se canta “e máis triqui triqui tra” en vez de pasar e recoller, hai que mover a pedra da man esquerda ao lado esquerdo e logo ao dereito. A canción vai cantándose cada vez máis rápido, quen se confunde vai para fóra da rolda, ata que queda só unha persoa.
Paz Caldas, de Vigo
– Pita cega, ¿que perdiches?
– Unha agulla e un dedal.
– Dá tres voltas ó redor
que xa os atoparás.
Unha, dúas e tres.
M. Barrio – M. Fernández Costas: “Juegos…”
Pita cega que perdiches un dedal,
espera por el que aí che vai.
M. Barrio – X. Taboada: “Etnografía…”
– Vexo, vexo…
– ¿Ti que ves?
– Vexo unha cousa que… (1ª pista; p.e.: é de cor…)
– …
– ¿Empeza pola letra…?
– …
– ¿Serve para…?
– …
Antón, Antón,
Antón Peruleiro,
cadaquén, cadaquén,
que atenda ao seu xeito,
e o que non o atenda,
pagará unha prenda.
