Xogos de pillar, danzados, de corda, para atinar…
Pedra, pedriña,
ben redondiña.
Tirulirulá,
tiruliruliña.
Sentados no chan en círculo as nenas e nenos participantes con cadansúa pedriña diante, pásanlle esta ao compañeiro ou compañeira da dereita ao tempo que se di o recitado. A continuación, seguindo o mesmo ritmo, cadaquén pasa a que acaban de deixarlle diante e así sucesivamente. É un xogo de colaboración moi divertido.
Veiga, Paco “O libro dos xogos…”
Novo
“Pra” min, “pra” vós,
“pra” a filla do rei
(casada con “mi”, casada con vós,)
(merda “pra mi”, merda “para” vós,).
¿En quen escolledes?
Vostedes, vosoutros, vós.
A/O nena/o a quen lle tocaba dicía o nome doutra/o nena/o do grupo, Andrea, por exemplo, e esta xa non quedaba.
Anxos, do Rosal
– Quen te picou?
– A Pica Polaina
– Pois vai alá a “traina”.
– Que traes acá?
– A fulana ou fulano
– Pois lévao para alá que non é verdade // ou “Trae para aquí que é así”.
Un adulto ou neno/a senta e outro/a pon a cabeza no seu regazo de costas ao resto, sen ver. Vén outro/a e pícalle cun dedo no lombo ou no cu. Entón o/a que está sentado/a di: “Quen te picou?”, e a/o que está agachado/a: “A Pica Polaina” e a/o sentado/a contesta: “Pois vai alá e traina“. Nese momento levántase o rapaz ou a rapaza e vai buscar a quen pense que lle deu. E entón é cando se di a segunda parte do dito. Se adiviña pasa esa persoa a quedar e se non, continúa a mesma ata que adiviñe.
Laura B, do Carballiño
Rabo de boi,
rabo de besta,
dixo meu pai
que estaba nesta.
Unha persoa garda, ás escondidas, un obxecto pequeno (pedra, caramelo…) nunha das súas mans e ofrece a outra persoa as dúas mans pechadas e separadas boca abaixo para que adiviñe onde está o obxecto. Estoutra persoa vai sinalando alternativamente as dúas mans seguindo o ritmo do recitado. Ó rematar este, a persoa que escondía o obxecto debe abrir a man sinalada nese momento. Se nela está o obxecto o/a que atinou queda con el.
Á unha, Virxe pura,
ás dúas, mans de Deus,
ás tres, San Andrés,
ás catro, San Ignacio,
ás cinco, pego un brinco,
ás seis, cantas os reis,
ás sete tira polo meu carrapichete,
ás oito, un biscoito,
ás nove, canta a burra e bebe,
ás dez, salta outra vez,
ás once, chama o conde,
ás doce lle responde:
“Paxariños a piar e as súas nais a voar”.
É unha canción para saltar á corda que pode ter uns 300 anos de antigüidade, pois a avoa da informante que no ano 2015 tería 105 anos, aprendeuna da súa bisavoa.
Loli Otero Conde, de Bamio – Vilagarcía de Arousa
Pico, pico, mazarico,
¿quen che deu tan longo “pico”?
Deumo Deus e San Santiago
para picar o pan no agro
e piquei e repiquei,
cen milliños encontrei
e boteinos a moer
e os ratiños a comer
e agarrei un polo rabo
e boteino naquel cabo
e tamén agarrei outro
e boteino naquel souto
e vin de moita “prisa”
tocando a miña gaitiña
pero víronme os ladróns
e roubáronme os calzóns
M. Barrio – N. Rielo: “Escolma…
Aceiteira,
vinagreira,
chas con ras,
dar sen dar,
dar sen falar,
dar un belisquiño no cu
e botar a escapar.
Rosa Fernández Carrera, de Tomiño
Didín, didín do charramusquín,
do arzabuco, do rabo do cuco.
Cando o rei por aquí pasou
todas as aves convidou
menos unha que quedou
e esa foi con gran pesar.
Chouca, bouca, cabeza de ouca,
vaite deitar nas portiñas de “Gibraltar”
que de alí te irán buscar
morta, viva, derreada ou como sexa.
Alza, lúa,
baixa o sol,
¿en que cabaliño queres ir mellor?
No que mande el rei, señor.
Nesta ocasión, o dito do “Dedín dedín…”, que cruzou o mar, úsase para acompañar o xogo de cabalgar nas pernas ata que se simula unha caída do cabalo.
Héctor López Irabedra, de Buenos Aires – Arxentina
Botón, botón
da bota boteira:
¡Chirivitón, vaite con ela!
Paxuriña Limón, de Comesaña – Vigo
Unha, dúas, tres,
Sancho, Perico e Andrés.
Este recitado serve para aprender a bailar agarrado: danse tres pasos para adiante mentres se din os números e dáse unha volta mentres se din os tres nomes.
Ana Outón, de Vilariño – Poio
